Een hand met zwarte nagellak die twee babyvoetjes vasthoudt.

Wat is een doula en wat doet zij?

In dit artikel vertel ik je wat je van je doula mag verwachten, maar ook wat zij juist niet doet, wat het verschil is tussen een doula en een verloskundige en voor wie een doula geschikt is. 

Wat is een doula?

In het Grieks betekent doula ‘dienende vrouw’. Je doula is onderdeel van je geboorteteam en het is haar werk jou en je partner te begeleiden. Anderen die tot het geboorteteam behoren zijn verloskundigen, kraamverzorgenden en de partner. Een doula heeft geen medische verantwoordelijkheid. Zij zal niet toucheren of medische handelingen uitvoeren. Bij een thuisbevalling is de verloskundige medisch verantwoordelijk, in het ziekenhuis is dat de medische staf. Het enige dat een doula zal doen is signaleren en doorverwijzen naar bijvoorbeeld je verloskundige of andere zorgverleners die je kunnen helpen bij eventuele klachten.  

Een ervaren vrouw

Een doula is een wijze, ervaren vrouw wiens werk er om draait dat jij je veilig voelt in je lichaam en op de plek waar je bent, of dat nou thuis is of in het ziekenhuis. Ze is speciaal opgeleid om op een niet-medische manier te ondersteunen tijdens je zwangerschap, je bevalling en in de kraamtijd. Samen met je doula bereid je je bevalling voor en zodra die begonnen is komt ze naar je toe. Ze gaat pas weg als je kindje geboren is en je weer een beetje bijgekomen bent.  

Zoals vroeger

In Nederland zijn doula’s nog niet heel bekend, terwijl het eigenlijk heel natuurlijk is om helpende vrouwen rond je bed te hebben als je bevalt. Vroeger was het heel gebruikelijk dat moeders, zussen en vriendinnen hielpen bij baringen. In onze huidige individuele maatschappij is dat een beetje weggevallen en dat is jammer, want het is ontzettend fijn om naast je partner nog iemand bij je te hebben die er speciaal voor jou is, jou in de watten legt, je masseert, je helpt met je ademhaling en die jouw belangen behartigt.  

Wat doet een doula?

Hierboven noemde ik het al even gauw, maar een doula doet eigenlijk (bijna) alles om het jou zo gemakkelijk mogelijk te maken. Ze komt in beeld gedurende je zwangerschap en heeft dan al een aantal afspraken met je. Dat is niet alleen om je goed voor te lichten, maar ook zodat jullie elkaar leren kennen. Je wil iemand aan je bed die je vertrouwt en kent. Een doula bereidt je voor op je bevalling door je na te laten denken over wat je wel en niet wil. Ze zal je vertellen wat je kunt verwachten van ziekenhuiscontroles, pijnstilling en een (on)geplande keizersnede. Juist omdat doula’s geen medische handelingen doen zijn ze gespecialiseerd in andere vormen van pijnverlichting. Sommige doula’s hebben in hun opleiding echter wel additionele klinische kennis opgedaan: dan zijn ze op de hoogte van de medische taal en kunnen ze dienen als vertaler. Dat is vooral fijn als een verloskundige of gynaecoloog het druk heeft. Zo weet je ten alle tijden wat je te wachten staat en kun je goed beslissingen maken… 

Informed consent

…want dat is namelijk óók waar een doula je mee kan helpen. Ze zal niet voor jou spreken, want jij bent altijd de baas over je lichaam en je baby, maar ze kan je wel leren hoe je de juiste vragen kunt stellen en zo de goede informatie krijgt. Hier zijn methodes voor die je je eigen kunt maken.  

Verdere ondersteuning

In je bevalling is het de grootste prioriteit van een doula dat je je veilig voelt. Hoe veiliger en relaxter je je voelt, hoe beter het in principe is voor het verloop van je bevalling. Ontspanning werkt hormonen in de hand die natuurlijk pijnstillend werken en dat wil je natuurlijk graag bereiken. Dan kom je terecht in de zogenaamde bevalbubbel en die bubbel helpt je je kindje ter wereld brengen! Massage en ademhalingstechnieken kunnen hierbij ook ondersteunen. Verder helpt een doula ook je partner. Voor je partner is het net zo goed een ingrijpende ervaring en het is heel fijn als je je gesteund voelt door hen. Je doula kan je ook helpen bij de ideale positie van je kindje (wat te doen bij een stuitligging vanaf week 35 bijvoorbeeld). Naast dat je gedurende je bevalling continue begeleiding krijgt, kan ze je ook na de bevalling nog ondersteunen: zij is één van de weinigen die er van begin tot eind bij is geweest. Met alle liefde bespreekt ze je bevalling met jou en je partner na. Dat kan aan de hand van foto’s en je bevallingsverslag met tijdstippen.

Doula versus verloskundige

Zoals hierboven genoemd voert een doula geen medische handelingen uit. Ze zal dus nooit een verloskundige of kraamverzorgende kunnen vervangen. Dat zijn echt andere beroepen. Een verloskundige heeft vaak meerdere bevallingen die ze moet begeleiden terwijl een doula er alleen voor jou is. Verloskundigen wisselen daarnaast vaak van dienst en je doula blijft bij jou. In het ziekenhuis kan het daarnaast zomaar gebeuren dat je maar weinig artsen ziet, hoogstens voor wat controles, en dat je met je (beval)partner alleen bent totdat je kunt gaan persen. Voor een doula ben jij de enige prioriteit. 

Voor wie is een doula?

Volgens verschillende onderzoeken zou iedere barende continue ondersteuning moeten hebben. In ons huidige systeem van onderbezetting in de zorg wordt continue zorg eigenlijk steeds moeilijker. Dat zorgt ervoor dat vrouwen zich tijdens hun bevalling heel alleen kunnen voelen, ook al is hun partner erbij. Vooral als je angstig bent is het niet fijn om urenlang met z’n tweeën te zijn. Je partner is waarschijnlijk ook nog niet zo vaak bij een bevalling geweest namelijk, dus voor hen is het ook ingrijpend. Juist in ons systeem is het eigenlijk heel fijn om een doula te hebben die het klappen van de zweep kent en je gerust kan stellen.   

Een doula is dus in eerste instantie voor iedereen. Maar er is wel een bepaalde groep mensen die vaker een doula in de hand nemen. Bijvoorbeeld:
– vrouwen die zich graag goed voorbereiden op hun bevalling  
– vrouwen die bevallen spannend of eng vinden 
– vrouwen die al eerder een negatieve ervaring hadden in hun bevalling 
– vrouwen die met een keizersnede bevallen 
– vrouwen die van tevoren weten dat zij in het ziekenhuis gaan bevallen (medische indicatie 
– alleenstaande vrouwen 
– vrouwen die graag thuis willen bevallen 

Wat je ook kiest, het is goed

Een doula zal achter jouw keuzes staan. Je hoeft je nooit te verontschuldigen voor de keuzes die je maakt en je zal er niet om veroordeeld worden. Het is de wens van een doula dat jij en je partner positief terugkijken op de bevalling, hoe de bevalling ook gegaan is.  

Coach

Je doula heeft geleerd hoe ze goed kan doorvragen en ze is nieuwsgierig naar wie jij bent. Ze zal werken met jouw angsten, onzekerheden en wensen. Bij haar ben je veilig en word je erkend in wie je bent en wat je misschien al meegemaakt hebt. Daarnaast heeft ze in de geboortezorg een groot netwerk: daar mag je dus ook gewoon gebruik van maken wanneer je haar inhuurt. Een bevalling kun je niet plannen maar je kunt wel proberen de omstandigheden zo optimaal mogelijk te maken en verder los proberen te laten.  

One stop shop for birth

Sommige doula’s bieden naast geboortebegeleiding ook bevalbaden of geboortetensen aan. Ze werken met bepaalde draagdoeken, gebruiken een pindabal of een yogabal en kennen alle trucjes rondom bevallingen, bijvoorbeeld wat je kunt doen als je niet kunt plassen. Ze zijn van alle markten thuis!


Heb je interesse gekregen? Boek dan een kennismakingsgesprek!